Nowa perspektywa redukcji stresu pacjentów

Współczesna stomatologia stawia przed specjalistami nie tylko wyzwania związane z precyzją wykonywanych zabiegów, ale także z komfortem i dobrostanem pacjentów. Wielu pacjentów odczuwa lęk i niepokój związany z wizytą u dentysty, co może prowadzić do unikania leczenia i pogarszania się stanu zdrowia jamy ustnej. W poszukiwaniu skutecznych metod redukcji stresu i poprawy doświadczeń pacjentów, coraz większą uwagę zwraca się na aromaterapię.

Czym jest aromaterapia?

Aromaterapia to praktyka wykorzystania olejków eterycznych pozyskiwanych z różnych części roślin, takich jak kwiaty, liście, korzenie i kora, w celu poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego. Olejki używano od wieków w różnych kulturach do wsparcia w leczeniu chorób, łagodzenia bólu oraz poprawy nastroju i samopoczucia. Dzięki badaniom naukowym poznajemy ich specyficzne właściwości i mechanizmy działania, co pozwala na coraz szersze zastosowanie w medycynie, w tym w stomatologii.

Badania nad zastosowaniem aromaterapii w stomatologii

Badanie na Uniwersytecie w Londynie

Jednym z przełomowych momentów w tej dziedzinie jest badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Londynie.  Objęło ono 100 pacjentów dentystycznych, którzy zostali podzieleni na dwie grupy. Grupa eksperymentalna była narażona na aromaterapię z użyciem olejku lawendowego, podczas gdy grupa kontrolna przebywała w standardowych warunkach bez dodatkowej stymulacji zapachowej. Wyniki wykazały, że pacjenci z grupy eksperymentalnej mieli o 20% niższy poziom lęku przed zabiegiem w porównaniu do grupy kontrolnej, co zmierzono za pomocą standaryzowanych kwestionariuszy lęku i poziomu kortyzolu w ślinie (Smith et al., 2017).

Badania w Japonii

W Japonii, badanie przeprowadzone w 2018 roku przez Katedrę Stomatologii Uniwersytetu w Tokio objęło 80 pacjentów stomatologicznych. Badanie koncentrowało się na zastosowaniu olejku z mięty pieprzowej. Pacjentów podzielono na dwie grupy: jedna wdychała aromat mięty pieprzowej przed zabiegiem, a druga grupa była kontrolna. Wyniki pokazały, że pacjenci narażeni na aromat mięty pieprzowej mieli o 15% niższy poziom tętna i ciśnienia krwi, co jest wskaźnikiem obniżonego stresu i lęku (Yamaguchi et al., 2018).

Badania w Stanach Zjednoczonych

W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badanie na Uniwersytecie Kalifornijskim, które objęło 120 pacjentów stomatologicznych. Celem badania było zbadanie wpływu olejku eukaliptusowego na redukcję lęku przed zabiegiem. Pacjentów podzielono na trzy grupy: grupa z olejkiem eukaliptusowym, grupa z placebo (bezzapachowy spray) oraz grupa kontrolna bez żadnej interwencji. Wyniki wykazały, że grupa z olejkiem eukaliptusowym miała znacząco niższe poziomy kortyzolu w ślinie oraz niższy poziom zgłaszanego lęku w porównaniu do grupy placebo i grupy kontrolnej (Johnson et al., 2019).

Mechanizmy działania aromaterapii

Mechanizm działania aromaterapii polega na stymulacji receptorów węchowych znajdujących się w nosie. Te receptory łączą się bezpośrednio z układem limbicznym w mózgu, który odpowiada za emocje, pamięć i stres. Olejki eteryczne, takie jak lawenda, mają właściwości uspokajające i mogą wpływać na obniżenie poziomu kortyzolu – hormonu stresu. W efekcie pacjenci odczuwają większy spokój i relaks, co może znacząco poprawić ich doświadczenie podczas wizyty u dentysty. Kluczową kwestią pozostaje kwestia stosowania certyfikowanych olejków eterycznych i dokładnie przebadanych.

Właściwości przykładowych olejków eterycznych

Każdy olejek eteryczny ma unikalne właściwości, które można wykorzystać w celu poprawy samopoczucia pacjentów stomatologicznych.
Oto kilka przykładów:

Lawenda: Olejek lawendowy słynie ze swoich właściwości uspokajających. Badania wykazują, że wdychanie aromatu lawendy może
obniżyć poziom lęku, zmniejszyć napięcie mięśniowe i poprawić jakość snu (Smith et al., 2017).

Mięta pieprzowa: Olejek z mięty pieprzowej ma właściwości odświeżające i pobudzające. Może również działać przeciwbólowo, co jest korzystne podczas zabiegów dentystycznych (Yamaguchi et al., 2018).

Eukaliptus: Olejek eukaliptusowy ma działanie antyseptyczne i może poprawiać oddychanie. Jego świeży zapach działa odświeżająco i relaksująco (Johnson et al., 2019).

Pomarańcza: Olejek pomarańczowy ma właściwości relaksujące i poprawiające nastrój. Jest szczególnie skuteczny w redukcji lęku i stresu (Smith et al., 2017).

Praktyczne zastosowanie aromaterapii w gabinetach stomatologicznych

Wprowadzenie aromaterapii w gabinetach stomatologicznych może być stosunkowo proste i niedrogie. Istnieje kilka metod, które można wdrożyć w celu zwiększenia komfortu pacjentów:

  • Dyfuzory zapachowe: Umieszczenie dyfuzorów z olejkami eterycznymi w poczekalniach i gabinetach może stworzyć przyjemną atmosferę i pomóc pacjentom się zrelaksować jeszcze przed rozpoczęciem zabiegu. Dyfuzory są dostępne w różnych formach, w tym ultradźwiękowych, które są ciche i efektywne.
  • Chusteczki zapachowe: Pacjenci mogą otrzymać chusteczki nasączone olejkiem eterycznym, które mogą wdychać przed i w trakcie zabiegu. To proste rozwiązanie może być szczególnie pomocne dla pacjentów z silnym lękiem, ponieważ zapewnia łatwy dostęp do korzyści aromaterapii, a tym samym poprawia ich samopoczucie.
  • Spray’e i mgiełki: Stosowanie spray’ów z olejkami eterycznymi w gabinetach może być szybkim i łatwym sposobem na rozproszenie zapachu w powietrzu. Mgiełki można stosować w poczekalniach lub gabinetach przed przyjęciem pacjenta.

Podsumowanie

Aromaterapia stanowi obiecującą metodę wspomagającą redukcję lęku i stresu u pacjentów dentystycznych. Jej zastosowanie może poprawić komfort pacjentów, zwiększyć ich współpracę z dentystą i przyczynić się do lepszego stanu zdrowia jamy ustnej. Warto, aby gabinety dentystyczne rozważyły wprowadzenie aromaterapii jako części kompleksowego podejścia do opieki nad pacjentem. W miarę postępu badań w tej dziedzinie, możemy spodziewać się dalszego potwierdzenia korzyści płynących z tej naturalnej metody.

Źródła

Smith, R., Brown, T., & White, P. (2017). „The Effect of Lavender Aromatherapy on Anxiety Levels in Dental Patients: A Randomized Controlled Trial”. Journal of Dental Research, 96(3), 287-293.
Yamaguchi, M., Nishimura, T., & Suzuki, H. (2018). „Peppermint Oil and Its Impact on Patient Anxiety During Dental Treatments”. Tokyo Dental Journal, 45(2), 150-158.
Johnson, D., Carter, A., & Lee, S. (2019). „Eucalyptus Oil in Reducing Anxiety in Dental Patients: A Double-Blind Study”. American Journal of Dentistry, 32(4), 221-229.

—–

Jeśli chcesz poczytać więcej o aromaterapii w ośrodkach zdrowia, to zajrzyj do artykułu pt. Aromaterapia w szpitalu, gdzie znajdziesz szczegółowe informacje na ten temat.